Opodatkowanie działalności zagranicznych przedsiębiorstw w Polsce – kiedy należy zapłacić podatek CIT?

Opodatkowanie działalności zagranicznych przedsiębiorstw w Polsce w wielu przypadkach budzi wątpliwości. Niezarejestrowane w Polsce podmioty zagraniczne w określonych przypadkach muszą liczyć się z powstaniem obowiązku podatkowego w Polsce. Kiedy podmioty zagraniczne będą zobowiązane do zapłacenia podatku CIT w Polsce?

Prowadzenie działalności na terenie Polski przez zagraniczne podmioty

Co jeśli zagraniczne podmioty nie są w zarejestrowane w Polsce, ale prowadzą na jej terenie działalność? Mogą wówczas podlegać obowiązkowi zapłacenia podatku polskiego CIT. Dzieje się tak między innymi kiedy spółki w Polsce:

• posiadają biuro lub magazyn,
• zatrudniają pracowników (w tym zdalnych),
• prowadzą prace budowlane lub architektoniczne,
• posiadają reprezentantów handlowych zawierających w ich imieniu umowy.

Powyższe może prowadzić do powstania stałego zakładu podatkowego (PE). W rezultacie takie działania będą będzie skutkować m. in.:

• koniecznością rejestracji dla celów podatkowych;
• obowiązkiem uregulowania podatku dochodowego od dochodów osiąganych na terytorium Polski, wraz z odsetkami za opóźnienia w zapłacie podatku. Należy uwzględnić w tym obliczenia zaliczek oraz złożenie odpowiednich deklaracji na potrzeby podatku dochodowego.

Brak realizacji powyższych obowiązków może wiązać się z surowymi konsekwencjami karno-skarbowymi, a także koniecznością zapłaty odsetek.

Kiedy mamy do czynienia ze stałym zakładem podatkowym?

O ile właściwa dla sprawy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi inaczej, to na gruncie ustawy o CIT przez zakład podatkowy należy rozumieć:

• stałą placówkę czyli sytuację w której podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa. Należy uwzględnić także oddział, przedstawicielstwo biuro, fabrykę, warsztat albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych.

• plac budowy, budowę, montaż lub instalację prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium innego państwa.

• osobę, która działa na terytorium jednego państwa w imieniu i na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium innego państwa oraz posiadającą pełnomocnictwo do zawieraniu w jego imieniu umów i czynnie je realizującą.

W związku z koniecznością zastosowania właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powyższe może stanowić jedynie katalog otwarty. Wskazuje on tylko podstawowe przesłanki. Na podstawie naszego doświadczenia najczęściej spotykamy się jednak z ryzykiem powstania PE w zw. z koncepcją „stałej placówki” oraz „agenta zależnego”.

Na co zwrócić uwagę na przykładzie koncepcji „stałej placówki”?

Polskie organy podatkowe reguły definiują przesłanki w ramach PE bardzo szeroko i często niekorzystnie dla podatników. Na przykład, zgodnie zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej „placówkę może stanowić każde pomieszczenie, środki lub urządzenia wykorzystywane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa, niezależnie od tego, czy są wykorzystywane wyłącznie w tym celu”. Zdaniem organów podatkowych stały zakład podatkowy (PE) może powstać nawet w przypadku najmu biura lub przestrzeni magazynowej. Ryzyko wystąpi także w sytuacji, gdy praca świadczona jest przez pracowników zdalnych (w tym często informatyków) – przy wystąpieniu innych przesłanek.

Zgodnie z treścią pkt 18 Komentarza do art. 5 Modelowej Konwencji OECD stała placówka może być ustanowiona, nawet jeśli pracownik korzysta z biura prowadzonego we własnym mieszkaniu. Dotyczy to sytuacji, kiedy mieszkanie jest regularnie wykorzystywane do działalności pracodawcy w wyniku otrzymywanych od niego poleceń. Zakład może zatem powstać również wtedy, gdy pracownik nie ma zapewnionego biura, mimo, że potrzeba posiadania biura wynika z charakteru stosunku pracy.

Kiedy opodatkowanie nas nie dotyczy? – wyjątki od reguły

Należy pamiętać, że nawet gdy zachodzą określone warunki, to działalność przedsiębiorstwa nie zawsze prowadzi do powstania stałego zakładu. Dzieje się tak np. gdy praca jest świadczona w ramach działalności pomocniczej lub przygotowawczej. Decydującym czynnikiem przy ustalaniu charakteru dokonywanych przez placówkę czynności jest to, czy działalność związana ze stałym miejscem prowadzenia działalności sama w sobie stanowi istotną i znaczącą część działalności przedsiębiorstwa jako całości. Działalność, która ma charakter pomocniczy, odpowiada działalności, która jest prowadzona w celu wspierania głównej działalności przedsiębiorstwa jako całości. Nie będąc przy tym jej częścią.

Koncepcja „agenta zależnego”

Warto także szczególnie rozważyć czy osoby działające w imieniu przedsiębiorstwa poza granicami jego kraju rezydencji nie posiadają pełnomocnictw do zawierania umów w imieniu tego przedsiębiorstwa. Należy brać pod uwagę czy ich działania nie ograniczają się jedynie do działalności pomocniczej względem podstawowego obszaru działania przedsiębiorstwa. W takim przypadku może powstać zakład podatkowy na gruncie koncepcji „agenta zależnego”.

Skomplikowane? Nie z Arena Tax

Z uwagi na zawiłość przepisów oraz niejednolite stanowiska organów podatkowych i sądów administracyjnych warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Arena Tax może przeprowadzić przegląd działalności Państwa grupy. Zapewnimy Państwu także wsparcie w ocenie czy zachodzą przesłanki do rejestracji działalności oraz rozliczenia podatku w Polsce.

Autorzy: