Wiata jako budowla? Wątpliwości podatkowe w świetle nowych regulacji

Kwestia opodatkowania wiat podatkiem od nieruchomości od wielu lat budzi wątpliwości. Wiata może być kwalifikowana zarówno jako budynek jak i budowla. W niektórych przypadkach wiata może być także uznana za obiekt małej architektury, który nie podlega opodatkowaniu.

Opodatkowanie wiat do końca 2024 r.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2024 r. status wiaty na gruncie podatku od nieruchomości nie był jasny. Przyjmowało się, że w zależności od okoliczności wiaty mogły być kwalifikowane jako budynki, budowle lub obiekty małej architektury. Decydujące miały być okoliczności, takie jak wielkość, konstrukcja, usytuowanie czy też przeznaczenie obiektu, które w każdym przypadku należało oceniać w odniesieniu do danego stanu faktycznego.

Stanowisko sądów odnośnie wiat

Sądy administracyjne prezentowały w zakresie opodatkowania wiat niejednolite stanowiska. W wyroku z dnia 18 grudnia 2019 r. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wiata może być budynkiem. Wskazał, że nie ma przeszkód, by tak ją traktować, nawet jeśli ściana wykonana jest z materiału ażurowego. Ważne jest, aby spełniała definicję budynku, niezależnie od struktury materiału. Jeżeli z przyczyn funkcjonalnych dany obiekt nie posiada trwałej ściany, lecz jest możliwym jego wydzielenie z przestrzeni, powinien zostać uznany za budynek. Ponadto, dla spełnienia przez obiekt budowlany przesłanki wydzielenia z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, nie jest konieczne zamknięcie obiektu ze wszystkich stron. Ustalenie podstawy opodatkowania w podatku od nieruchomości jest możliwe, jeśli istniejące przegrody – przy uwzględnieniu wszystkich kondygnacji – zakreślają granice obiektu. Podobnie stanowisko NSA wyraził także w wyroku z dnia 21 stycznia 2020 r. (II FSK 1583/18). W ocenie sądu, przesłanki budynku spełnia jednokondygnacyjna wiata stalowa z dachem dwuspadowym o konstrukcji słupowo-ryglowej, słupami zabetonowanymi w stopach fundamentowych, betonową posadzką, dachem i ścianami pokrytymi blachą stalową trapezową, oraz otworem umożliwiającym wjazd do obiektu w części frontowej. Funkcją przegrody budowlanej jest wyodrębnienie obiektu budowlanego z przestrzeni zewnętrznej, aby można było określić, która część przestrzeni ogólnej należy do obiektu, a która pozostaje przestrzenią zewnętrzną. Za przegrodę budowlaną nie może być uznany jedynie taki element zewnętrzny obiektu budowlanego, który ma cechy ściany, czyli co do zasady jest lity, ewentualnie z uwzględnieniem otworów okiennych lub drzwiowych.

Nie wszystkie sądy są zgodne

Odmienne stanowisko NSA zaprezentował w wyroku z dnia 30 lipca 2020 r. Sąd uznał, że wiata, która posiada jedną ścianę murowaną, dwie przegrody z blachy falistej i panele z siatki, nie spełnia wymogów budynku. W związku z tym, nie może być traktowana jako budynek. W innym wyroku z dnia 23 maja 2023 r. (II OSK 1769/20) NSA wskazał natomiast, że wiata jest obiektem budowlanym, ale nie budynkiem. Od budynku odróżnia ją przede wszystkim to, że wiata pozbawiona jest wszystkich albo większości przegród zewnętrznych, a także najczęściej jej podstawowym elementem konstrukcyjnym (konstrukcją nośną), na którym osadzony jest dach, są słupy wiążące budowlę z gruntem. Podstawowe cechy obiektu pozwalające na uznanie go za wiatę to posiadanie fundamentów, dachu, nieposiadanie ścian oraz posadowienie budowli na słupach.

Opodatkowanie wiat od 2025 r.

Od 1 stycznia 2025 r. zaczęła obowiązywać nowa definicja budynku i budowli. Regulacja objęła także kwestię opodatkowania wiat, które znalazły się wśród katalogu składników klasyfikowanych jako budowle wymienionych w załączniku nr 4 ustawy. Nowe przepisy nie pozwolą jednak na wyeliminowanie wszystkich wątpliwości.

Opodatkowanie wiat na gruncie nowych przepisów

Zgodnie z nowymi przepisami wiata została zakwalifikowana jako budowla. Nie oznacza to jednak, że każda wiata będzie podlegać opodatkowaniu od jej wartości. Będzie to miało miejsce tylko wówczas, gdy wiata nie spełni definicji budynku. W szczególności, jeśli nie będzie posiadała fundamentów, przegród budowlanych i dachu.

Dodatkowo wyłączone z opodatkowania zostały wiaty na wózki dziecięce i rowery, które zostały sklasyfikowane jako obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, niestanowiące obiektów budowlanych (budynków lub budowli) w rozumieniu ustawy. Katalog takich obiektów jest otwarty, potencjalnie zatem także innego rodzaju wiaty mogą zostać potraktowane jako obiekty wyłączone z opodatkowania.

Nowa regulacja miała na celu wyeliminowanie wątpliwości dotyczących opodatkowania wiat, jednak problem wciąż pozostaje. W wielu przypadkach wciąż będą występować wątpliwości co do klasyfikacji różnych rodzajów wiat. Przykładem mogą być wiaty przeznaczone na palarnie dla pracowników.

Pomoc ze strony Areny Advisory

Kwestia opodatkowania wiaty oraz budowli może być niezwykle zawiła, w związku z tym eksperci Arena Advisory oferują wsparcie w takich kwestiach jak:

• klasyfikacja majątku w związku z nową definicją budowli i budynku,
• kompleksowe przeglądy podatkowe pod kątem prawidłowości rozliczeń w podatku
  od nieruchomości,
• odzyskiwanie nadpłat,
• bieżące doradztwo podatkowe,
• przygotowanie opinii prawno-podatkowych w zakresie opodatkowania składników majątku podatkiem od nieruchomości,
• przygotowanie wniosków o interpretacje indywidualne dotyczące opodatkowania składników majątku podatkiem od nieruchomości,
• wsparcie podczas kontroli podatkowych,
• reprezentowanie w trakcie postępowań podatkowych przed organami podatkowymi oraz postępowań przed sądami administracyjnymi,
• klasyfikacja składników majątku w związku z realizacją nowych inwestycji, zarówno
  na potrzeby podatku od nieruchomości, jak i podatku dochodowego,
• przygotowanie deklaracji na podatek od nieruchomości.

Autorzy:

Tax Project Manager
Doradca podatkowy, Radca prawny

Agata, licencjonowany doradca podatkowy (nr wpisu 12149) oraz radca prawny (nr wpisu Lb–1507), ma 18-letnie doświadczenie w doradztwie podatkowym i prawnym. Specjalizuje się w planowaniu podatkowym, szczególnie w restrukturyzacjach takich jak fuzje i przejęcia (M&A), podziały, przekształcenia, aporty, sprzedaże przedsiębiorstw i udziałów w spółkach kapitałowych.
Agata uczestniczy w projektach implementacji ulg podatkowych, w tym ulgi na działalność badawczo-rozwojową oraz IP Box. Przeprowadza także audyty w podatku od nieruchomości oraz doradza w podatkach CIT, PIT, PCC, PON dla klientów z sektorów energetycznego, wodno-kanalizacyjnego, produkcyjnego, budowlanego, nieruchomościowego i informatycznego.

Tax Consultant

Łukasz specjalizuje się w doradztwie podatkowym w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od nieruchomości.
Posiada doświadczenie w bieżącym doradztwie podatkowym w zakresie podatków CIT, PIT, PCC oraz PON na rzecz podmiotów m.in. z branży informatycznej, produkcyjnej, leasingowej i finansowej. W swojej pracy zawodowej uczestniczy również w projektach w obszarze kompleksowych audytów podatku od nieruchomości. Ponadto wspiera klientów w zakresie wdrażania ulg podatkowych, takich jak ulga na działalność badawczo-rozwojową oraz ulga IP Box. Brał udział w przeglądach podatkowych w zakresie podatku CIT.