Ulga na prototyp: najważniejsze informacje w pigułce

Wśród podatkowych instrumentów wsparcia innowacji w gospodarce wyróżnia się ulga na prototyp, dostępna dla podatników CIT i PIT. Prawo do skorzystania z tej ulgi jest związane z prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej (B+R) i uzależnione od spełnienia przesłanek szczegółowo uregulowanych w prawie podatkowym.

Ulga na prototyp: wsparcie innowacyjności w przemyśle

Od czasów rewolucji przemysłowej szeroko pojęta wynalazczość pozostaje motorem rozwoju gospodarczego. Firmy, które wykorzystując intelektualny potencjał swoich specjalistów, inwestują w innowacyjne rozwiązania, osiągają przewagę konkurencyjną dzięki wprowadzeniu nowych, użyteczniejszych dla ich klientów, produktów.

W warunkach polskiego systemu podatkowego rolę jednego ze wspierających technologiczny postęp bodźców pełni ulga na prototyp, uregulowana w art. 18ea ustawy o CIT (w odniesieniu do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi – w art. 26ga ustawy o PIT).

Kto może skorzystać z ulgi na prototyp w CIT?

Zgodnie z art. 18ea ust. 1 ustawy o CIT podatnik uzyskujący przychody inne niż przychody z zysków kapitałowych odlicza od podstawy opodatkowania kwotę stanowiącą 30% sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu (niebędącego usługą) i wprowadzenia na rynek nowego produktu, przy czym wysokość odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów niż z zysków kapitałowych.

Kluczowe pojęcia: produkcja próbna, wprowadzenie na rynek nowego produktu

Dla prawidłowego zastosowania ulgi na prototyp konieczne jest rozumienie kluczowych pojęć: produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia nowego produktu na rynek.

Jak stanowi art. 18ea ust. 3 ustawy o CIT, przez produkcję próbną nowego produktu rozumie się etap rozruchu technologicznego produkcji niewymagający dalszych prac projektowo-konstrukcyjnych lub inżynieryjnych, którego celem jest wykonanie prób i testów przed uruchomieniem procesu produkcji nowego produktu, powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych, przy czym etap rozruchu technologicznego obejmuje okres od momentu poniesienia pierwszego kosztu związanego z tym etapem do momentu rozpoczęcia produkcji nowego produktu.

Z kolei (zgodnie z art. 18ea ust. 4 ustawy o CIT) przez wprowadzenie na rynek nowego produktu rozumie się działania podejmowane w celu przygotowania dokumentacji służącej uzyskaniu w odniesieniu do produktu powstałego w wyniku prowadzenia przez podatnika prac badawczo-rozwojowych certyfikatów i zezwoleń umożliwiających skierowanie produktu do sprzedaży.

W świetle tych definicji warto zatem zauważyć, że ulga na prototyp to nie tyle ulga na produkcję prototypu, co raczej ulga związana z wydatkami poniesionymi na etapie prac nad nowym produktem. Przy interpretacji zakresu ulgi na prototyp warto zatem wystrzegać się podejścia opartego na intuicyjnym rozumieniu pojęć produkcji próbnej i – w jeszcze większym stopniu – wprowadzenia produktu na rynek. Dowodzi tego także wprowadzenie przez ustawodawcę zamkniętego katalogu kosztów kwalifikowanych dla ulgi na prototyp.

Koszty kwalifikowane – ulga na prototyp

Ustawa ogranicza prawo do odliczenia – z tytułu ulgi na prototyp –  kosztów produkcji próbnej ujętych w zamkniętym katalogu:

1. ceny nabycia lub kosztu wytworzenia fabrycznie nowych środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu, zaliczonych do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych;
2. wydatków na ulepszenie, poniesionych w celu dostosowania środka trwałego, zaliczonego do grupy 3-6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych, do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu;
3. kosztów nabycia materiałów i surowców nabytych wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu.

Podobne ograniczenie zastosowano w odniesieniu do kosztów wprowadzenia na rynek nowego produktu. Są nimi koszty:

1. badań, ekspertyz, przygotowania dokumentacji niezbędnej do uzyskania certyfikatu, homologacji, znaku CE, znaku bezpieczeństwa, uzyskania lub utrzymania zezwolenia na obrót lub innych obowiązkowych dokumentów lub oznakowań związanych z dopuszczeniem do obrotu lub użytkowania oraz koszty opłat pobieranych w celu ich uzyskania, odnowienia lub przedłużenia;
2. badania cyklu życia produktu;
3. systemu weryfikacji technologii środowiskowych.

Ulga na prototyp a ulga B+R

Przytoczone definicje wskazują na bezpośredni związek między dopuszczalnością skorzystania z ulgi na prototyp a prowadzeniem działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Oznacza to, że możliwe jest skorzystanie przez podatnika – w pewnych warunkach – zarówno z ulgi B+R, jak i ulgi na prototyp, nawet w odniesieniu do jednego cyklu produkcyjnego.

Koszt transportu kosztem rozruchu? Orzecznictwo w zakresie ulgi na prototyp

Dwa interesujące problemy praktyczne wyłaniają się ze sprawy rozpoznawanej na tle przepisów o uldze na prototyp przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 658/23). Producent opakowań zaskarżył częściowo dlań niekorzystną interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Zdaniem organu podatnik prawidłowo przyjął, że może zaliczyć do kosztów kwalifikowanych dla celów ulgi na prototyp koszty poniesione na transport, załadunek (wyładunek), montaż i instalację środków trwałych, których koszty nabycia miałyby zostać odliczone w ramach ulgi na prototyp.

Za nieprawidłowe uznał natomiast stanowisko spółki, wedle którego zachowuje ona prawo do odliczenia kosztów kwalifikowanych z tytułu ulgi na prototyp w roku oddania prototypu do użytkowania. Opierając się na literalnym brzmieniu przepisu (art. 18ea ust. 9 ustawy o CIT) Dyrektor KIS argumentował, że prawo do odliczenia kosztów poniesionych na produkcję próbną prototypu można odliczyć tylko w roku, w którym zostały one „faktycznie poniesione”. Znacznie ma zatem data zapłaty za środek trwały, nie zaś jego rzeczywiste oddanie do użytku.

WSA w Krakowie oddalił skargę. Co ciekawe, w uzasadnieniu sąd zauważył legislacyjną wadliwość przepisu (z perspektywy celu samej ulgi na prototyp); przeważające znaczenie przypisał jednak ugruntowanemu poglądowi, że wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe powinny podlegać ścisłej wykładni językowej i nie można traktować ich w szerszym zakresie aniżeli wskazany przez ustawodawcę. Było to wystarczające dla przyjęcia przez sąd stanowiska organu podatkowego.

Ulga na prototyp, ulga na robotyzację i ulga B+R: rozwiązania dla branży produkcyjnej

Jak już wspominano, ulga na prototyp – wraz z ulgą B+R oraz omówioną na naszym blogu ulgą na robotyzację tworzy pakiet podatkowych zachęt dla tych podmiotów z branży produkcyjnej, które są zainteresowane wzmocnieniem pozycji rynkowej dzięki inwestycjom we własne, nowoczesne technologie oraz rozwojem innowacyjnych produktów. Skorzystanie z tych ulg wymaga jednak dokładnej analizy planowanego przedsięwzięcia biznesowego na tle przepisów prawa podatkowego.

Zapraszamy do kontaktu z ekspertami Arena Advisory, aby dowiedzieć się więcej o rozliczaniu podatków i skorzystać z profesjonalnego wsparcia w zakresie ulgi na prototyp.

Autor publikacji: